Vaccinatie tegen Vogelgriep H5N8: Is deze ziekte gevaarlijk voor mensen?

Recentelijk heeft de NOS in een alarmerend nieuwsbericht aandacht gevraagd voor een humaan vaccin tegen een bepaald type vogelgriep, namelijk H5N8. Dit virus is opnieuw opgedoken onder pluimvee in Scandinavië, wat leidde tot grootschalige ruimingen van kippen. Wetenschappelijke literatuur heeft aangetoond dat dit virus inmiddels ook zoogdieren en incidenteel mensen heeft geïnfecteerd. Een enthousiaste Scandinavische viroloog voorspelde zelfs dat het virus zo snel muteert dat het op korte termijn een pandemie onder mensen zou kunnen veroorzaken, waarbij het aantal dodelijke slachtoffers aanzienlijk zou zijn.

In Finland is de overheid begonnen met het vaccineren van mensen die beroepsmatig worden blootgesteld aan vogels, met name pluimvee. Deze vaccins zijn afkomstig uit een grote aankoop van maar liefst 40 miljoen doses door de Europese gemeenschap.

Reden tot Zorg

Er is zeker reden tot zorg, vooral vanwege de enorme aantallen pluimvee en andere vogels die door dit virus geïnfecteerd raken. Bij signalering van dit virus zullen overheden wereldwijd overgaan tot massale ruimingen van besmette bedrijven. In de afgelopen 15 jaar heeft dit al geleid tot de dood van meer dan 100 miljoen dieren. Dergelijke slachtingen zijn niet nieuw; bijna dertig jaar geleden werden we geconfronteerd met een ander Hoog Pathogeen Influenza Virus (HPIV), H5N1, dat eveneens leidde tot grootschalige ruimingen.

Sinds de komst van H5N1 zijn er ongeveer 1000 gevallen van humane infecties gedocumenteerd, met een mortaliteit die kan oplopen tot wel 50%. Moeten we ons dan toch zorgen maken? Het dilemma is dat waarschuwen eenvoudig is, maar relativeren risicovol kan zijn als een pandemie daadwerkelijk uitbreekt.

Relativeren

Er zijn echter argumenten voor relativering. Het feit dat er ongeveer 1000 humane infecties zijn gedocumenteerd, impliceert dat er waarschijnlijk veel meer infecties zijn geweest zonder dat dit leidde tot verdere verspreiding. Bovendien hebben we dankzij serologische technieken en serum banken inmiddels ruim 150 jaar terug kunnen kijken, en in die tijd zijn er geen pandemieën geweest met aviaire hoog pathogene influenzavirussen.

Conclusie

Er is inderdaad reden tot zorg, vooral over de massale sterfte onder pluimvee in de huidige bio-industrie. Voor Nederland is er een extra reden tot zorg: de nabijheid van grote aantallen varkens, vogels en mensen vormt een unieke smeltkroes voor het ontstaan van een antigene shift in virussen, wat pandemieën kan veroorzaken. Het vaccineren van mensen die in deze industrie werken is een goede maatregel, maar een einde maken aan deze manier van voedselproductie zou nog beter zijn.