Waarom gordelroos vaker toeslaat na je vijftigste

Gordelroos, ook wel bekend als herpes zoster, is een pijnlijke infectie die ontstaat door het opnieuw actief worden van het waterpokkenvirus. Het varicella zoster-virus blijft levenslang in het lichaam aanwezig. Het zit “slapend” in zenuwknopen en kan tientallen jaren later opnieuw opduiken.

Bij reactivatie veroorzaakt het virus vaak een rode, branderige huiduitslag met blaasjes. Meestal aan één kant van het lichaam. Gordelroos kan behoorlijk pijnlijk zijn en soms blijven de zenuwpijnen nog maanden na de uitslag aanwezig.

Waarom komt gordelroos vaker voor bij ouderen?

Naarmate we ouder worden verzwakt het immuunsysteem. Daardoor krijgt het sluimerende virus meer kans om weer actief te worden. Vooral vanaf 50 jaar neemt het risico op een uitbraak toe, en daarmee ook de kans op langdurige zenuwpijn. Sommige mensen slapen er slecht door, kunnen niet goed meer bewegen of ervaren continu brandende pijn.

Symptomen van gordelroos: van begin tot nasleep

De eerste signalen van een uitbraak zijn vaak subtiel en worden niet direct herkend als gordelroos. De klachten ontstaan geleidelijk en beperken zich tot een specifiek deel van het lichaam, meestal aan één kant. U kunt in deze fase last hebben van:

• Jeuk bij de huid;
• Tintelingen en/of een branderig gevoel;
• Zeurende of stekende pijn;
• Vermoeidheid en/of algehele malaise;
• Hoofdpijn.

De klachten kunnen enkele dagen tot anderhalve week aanhouden. Daarna volgen pas de zichtbare symptomen: roodheid, vlekjes en later met vocht gevulde blaasjes. Deze blaasjes vormen meestal een bandvormig patroon, vaak op de romp, borstkas of in het gezicht.

Verloop van de gordelroos infectie

Wanneer de blaasjes opkomen is de infectie in volle gang. U kunt dan ook last krijgen van:

• Hevige stekende zenuwpijn;
• Koorts of lichte verhoging;
• Buikpijn en misselijkheid;
• Gevoeligheid voor licht;
• Een grieperig of ziek gevoel.

Bij gordelroos in het gezicht (bijvoorbeeld langs de oogzenuw) kan ook een ontstoken oog ontstaan, wat extra risico’s met zich meebrengt voor het zicht. Snel handelen is in dat geval belangrijk.

Mogelijke nasleep van herpes zoster: zenuwpijn die blijft

Na het indrogen van de blaasjes kunnen klachten aanhouden. In sommige gevallen ontwikkelt zich postherpetische neuralgie: een zenuwpijn die nog maanden of zelfs jaren aanwezig kan blijven. De huid kan daarbij extreem gevoelig blijven, zelfs bij lichte aanraking of kledingcontact.

Ouderen en mensen met een verminderde afweer lopen het meeste risico op deze complicatie. Daarom is tijdige herkenning én preventie (bijvoorbeeld via vaccinatie) belangrijk.

Wat kunt u doen om de kans op gordelroos te verlagen?

De kans op gordelroos neemt toe met de leeftijd, maar het goede nieuws is: u kunt zich beschermen. Er bestaat een vaccin (Shingrix) dat de kans op een uitbraak met ongeveer 90% verlaagt. De vaccinatie bestaat uit twee prikken met een tussenpoos van 2 tot 4 maanden en is ook geschikt voor mensen die eerder gordelroos hebben gehad.

Vaccinatie tegen gordelroos wordt op dit moment niet vergoed vanuit de basisverzekering. De kosten bedragen circa € 400,- voor het volledige traject. Toch blijkt dit voor velen een waardevolle investering in rust, gezondheid en zekerheid.

Minder kans op dementie na vaccinatie

Uit een grootschalig bevolkingsonderzoek blijkt bovendien dat mensen die het gordelroos vaccin kregen, 8,5% minder kans hadden op het ontwikkelen van dementie in de jaren daarna. Het precieze verband wordt nog verder onderzocht, maar dit positieve effect onderstreept het belang van preventieve vaccinatie, zeker bij ouderen. Lees meer over dit onderzoek op de website van Alzheimer Nederland.

Persoonlijk advies en begeleiding van medi-call

Bij medi-call wordt de vaccinatie altijd uitgevoerd door een arts, niet door een assistent of praktijkondersteuner. U krijgt uitleg, begeleiding en de keuze om:

• Thuis gevaccineerd te worden
• Langs te komen op onze locatie in Leidschendam

Wilt u weten wat het beste past bij uw situatie? Of direct een afspraak maken? Lees dan verder op onze pagina over vaccineren tegen gordelroos bij medi-call.